مقدمه

مقدمه:

دانشگاه‌ها به عنوان نهادهای تولیدکننده دانش، از نقش و جایگاه ویژه‌ای برخوردار شده‌اند و به عنوان یک نهاد تغییرآفرین در این عرصه قلمداد می‌شوند؛ از این رو ماموریت دانشگاه‌ها از ماموریت‌های آموزشی و پژوهشی فراتر رفته است و آن‌ها را به نهادهایی فراتر از یک نهاد توسعه‌دهنده علم و فناوری تبدیل کرده است. به منظور تحقق این اهداف و ماموریت ها، لازم است دانشگاه ها، در انجام وظایف خود استقلال و اختیارات بیشتری داشته باشند تا بتوانند گام های موثرتری در توسعه و پیشرفت کشور برداشته شود . در این راستا موضوع تشکیل هیئـت امنـاء در شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال 1367 تحت عنوان «قانون تشکیل هیئت های امنای دانشگاهها و مؤسسات آموزشی و پژوهشـی» بـه تصـویب رسید که قـانون فـوق در سـال 1369 و در جلسـه 239 شـورا اصـلاح و تکمیـل شـد.

تصویب قانون تشکیل هیئت های امناء دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی و پژوهشی، ترسیم صلاحیت ها و اختیارات مشخص در بند الف ماده 49 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و متعاقب آن در بند ب ماده 20 قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و هم چنین دیگر قوانین و آیین نامه های مرتبط با هیئت امنا، همگی مؤید نقش موثر هیئت امناء دانشگاه در تحقق اهداف یاد شده است.

هیئت امنا به عنوان بالاترین مرجع تصمیم‌گیری در دانشگاه، مسئولیت خطیری در هدایت و راهبری دانشگاه به سوی چشم انداز و ماموریت های مدنظر بر عهده دارد؛ مصوبات این هیئت، نقشه راهی برای تحقق اهداف و وظایف دانشگاه ترسیم می‌کند و ضامن اجرای سیاست‌های کلان آموزشی، پژوهشی و فرهنگی است. در این راستا وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برای دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی و مؤسسات پژوهشی وابسته به خود هیات امنائی با ترکیب ذیل تشکیل داده است:

الف – وزیر

ب – رئیس مؤسسه

ج – ۴ تا ۶ تن از شخصیت‌های علمی و فرهنگی و یا اجتماعی محلی و کشوری که نقش مؤثری در توسعه و پیشرفت مؤسسه مربوط داشته باشند.

د – رئیس و یا نماینده سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور

تبصره – حداقل دو تن از شخصیت‌های بند «ج» باید از اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها باشند.

مطابق ماده سه آیین نامه تشکیل هیئت های امناء دانشگاه ها، ریاست هیئت امناء به عهده وزیر علوم، تحقیقات و فناوری می باشد و مطابق ماده چهار این آیین نامه، دبیر آن رئیس دانشگاه خواهد بود.

بر اساس ماده یک قانون تشکیل هیئت امناء دانشگاه، جلسات عادی هیئت امناء حداقل دو بار در سال و جلسات فوق العاده در موارد ضروری بنا به تقاضای حداقل دو نفر از اعضاء و موافقت رئیس هیئت تشکیل می شود.

وظایف و اختیارات هیئت امناء دانشگاه به شرح ذیل می باشد:

الف – تصویب آیین‌نامه داخلی

ب – تصویب سازمان اداری دانشگاه بر اساس ضوابطی که به پیشنهاد وزارت عتف، با هماهنگی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی خواهد رسید.

ج – بررسی و تصویب بودجه مؤسسه که از طرف رییس مؤسسه پیشنهاد می‌شود.

د - تصویب بودجه تفصیلی دانشگاه

هـ ـ تصویب حساب‌ها و ترازنامه سالانه دانشگاه

و – تصویب نحوه وصول درآمدهای اختصاصی و مصرف آن

ز – تعیین حسابرس برای دانشگاه

ح – کوشش برای جلب کمک‌های بخش خصوصی و عوائد محلی اعم از نقدی، تجهیزاتی، ساختمانی با رعایت ضوابط مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی

ط – تصویب آیین‌نامه‌های مالی و معاملاتی که بر حسب مورد پس از تائید وزارتخانه مربوط قابل اجرا می‌باشد.

ی – پیشنهاد میزان فوق‌العاده اعضای هیات علمی و غیر هیات علمی (کارشناسان و تکنیسین‌ها) که حسب مورد پس از

تایید وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و یا بهداشت، درمان و آموزش پزشکی قابل اجرا می‌باشد.

ک – تعیین نحوه اداره واحدهای تولیدی، خدماتی، کارگاهی و بهداشت و درمانی مؤسسه در چهارچوب ضوابطی که به

تصویب هیات وزیران خواهد رسید.

ل – تعیین میزان پرداخت حق‌التحقیق، حق‌التدریس، حق‌الترجمه، حق‌التالیف و نظایر آن

م – بررسی گزارش مؤسسه که از طرف رئیس مؤسسه ارائه می‌شود.

ن – تصویب مقررات استخدامی اعضای هیات علمی مؤسسه که به منظور هماهنگی پس از تایید وزارتخانه مربوط قابل اجرا خواهد بود.